7 januari
Ad Verkleij
Vice-voorzitter R.K. Parochie Amstelland
Het is een goede traditie om bij de jaarwisseling terug te kijken op het afgelopen jaar en vooruit te kijken naar het nieuwe jaar. Ik wil dat doen aan de hand van een beperkt aantal gebeurtenissen die het afgelopen jaar hebben gekleurd en die doorwerken naar het nieuwe jaar.
Maar voor dat ik dat doe, wil ik graag ons medebestuurslid Hanneke Brummelhuis herdenken. Zij overleed op 3 februari van het vorig jaar. Hanneke was een bruggenbouwster; iemand die tegenstellingen kon omzetten in samenwerking. Binnen ons bestuur was zij onze belangrijke verbindingsvrouw met de Urbanusparochie in Ouderkerk. Wij waren met haar in een vergadering op het Bisdom Haarlem toen zij het telefoontje kreeg dat de artsen niets meer voor haar konden doen. Vrij kort daarna is zij overleden. Wij zijn Hanneke dankbaar dat wij tot het laatste toe hebben mogen profiteren van haar haar wijsheid. Wij zullen haar blijven missen.
Urbanus Bovenkerk/ Heilige Geest
Ik neem u mee terug naar begin januari 2016. Een jaar geleden. We stonden toen met heel veel mensen in een ijskoude Urbanuskerk in Bovenkerk. Weet u het nog? Die ingepakte beelden, die kapotte vloer, dat grote orgel vóór in de kerk? De geluidsinstallatie die het niet deed….
Tegelijkertijd was dat een moment van belofte. We hadden elkaar beloofd dat de zondag na Pinksteren de kerk in al haar glorie weer open zou gaan. En dat is gelukt. We hebben twee prachtige openingsvieringen achter de rug. Eén om met de gehele parochie te vieren dat we onze kerkdiensten weer konden houden op een prachtige, inspirerende plek. Een tweede opening, georganiseerd door de Stichting Vrienden van de Urbanus om te laten zien dat het kerkgebouw een centrale positie in de Bovenkerkse en Amstelveense gemeenschap gaat vervullen. Een plaats van ontmoeting voor de gehele gemeenschap, kerkelijk en niet-kerkelijk.
Tegelijkertijd waren er ook zorgen. Heropening van de Urbanus betekende immers ook de sluiting van de Heilige Geest. Ook dat is een markeringspunt van het afgelopen jaar. Voor veel mensen was dat pijnlijk, maar gelukkig zien we dat heel veel parochianen mee zijn verhuisd naar de nieuwe locatie. Onze pastoor deken Ambro Bakker had het zojuist over de herder en zijn schapen. Ik wil op deze plaats opnieuw Pastoor Jan Adolfs bedanken voor zijn grote inzet en zijn betrokkenheid om zijn ‘kudde’ toe te leiden naar de nieuwe ‘stal’.
In Bovenkerk en Amstelveen Zuid ontstaat nu een levendige en vitale geloofsgemeenschap. De zondagse vieringen worden goed bezocht. De Mariakapel, die elke dag open is, schept een plaats van rust en bezinning. De kerstvieringen waren ouderwets vol en er zijn mensen doorverwezen naar andere kerken en andere tijdstippen. We hebben daar een plek van nieuw elan en we hebben er alle vertrouwen in dat dit nieuwe elan zich in de komende jaren zal voortzetten.
Het pastoraal team
In februari nam onze pastoor Tom Buitendijk afscheid van de Parochie Amstelland. Op verzoek van de Karmelieten nam hij op zijn bijna 70ste nog de verantwoordelijkheid op zich voor een nieuwe parochie. Tom liet een groot gat achter; niet alleen als een zeer op de mensen betrokken pastor, maar ook als iemand waar alle organisatorische lijntjes bij elkaar kwamen. Dat werd met name duidelijk in de Titus. Gelukkig is onze diaken Paul Koopman in dat gat gesprongen. Samen met de locatieraad en een aantal kernvrijwilligers en emeriti heeft hij er in belangrijke mate voor gezorgd dat de Titusgemeenschap kon blijven doordraaien. Paul dank daarvoor!
Tegelijkertijd hebben ook de andere twee leden van het pastoraal team, Ambro Bakker en Eugène Brussee, veel taken moeten overnemen. Dat wil zeggen: erbij moeten nemen. Dat gaat een tijdje goed maar de term ‘roofbouw’ is hier wel op zijn plaats. Dat kan even, maar op den duur is dat funest.
Ik was dan ook zeer blij toen Ambro Bakker ons informeerde dat we vanaf komende zomer een nieuwe priester erbij krijgen. Wie het wordt, is nog ‘geheim’. Dat is niet omdat zijn komst nog onzeker is. Hij komt! Dat staat vast. Maar de parochie waar hij vandaan komt, is nog niet geïnformeerd. Daar moeten we nog op wachten. Dus het wordt nu leuk om te speculeren, maar realiseert u a.u.b. hoe kwetsbaar u daar iemand mee maakt. Houdt u a.u.b. nog een beetje in. Komende weken vinden verdere gesprekken plaats over het inwerken van de nieuwe pastoor en over de taakverdeling binnen het pastoraal team.
Met de komst van de nieuwe priester blijft het beroep dat op onze pastores gedaan wordt nog steeds erg groot. De uitdagingen zijn misschien nog wel groter. Kennis van en ervaring met het geloof zijn niet meer vanzelfsprekend. Ambro Bakker noemde al de opdracht van Paus Franciscus om naar buiten te treden, om randkerkelijken en onkerkelijken op te zoeken. Tegelijkertijd willen we ook blijven zorgen voor onze ouderen, voor wie de kerk een centrale plaats in hun leven inneemt. Hoe dat spanningsveld op te lossen blijft een uitdaging.
De verleiding is groot om zo lang mogelijk het bestaande in stand te willen houden, waardoor vernieuwing en zorg voor volgende generaties in het gedrang komt. Die discussie zullen we in het komende jaar met elkaar aan moeten gaan. De overgang van volkskerk naar keuzekerk zal zich in de komende jaren in alle hevigheid voortzetten. Dat zal vragen om creativiteit en flexibiliteit.
Visie van het Bisdom
De problematiek speelt binnen de hele Nederlandse kerkprovincie en uiteraard ook in ons Bisdom. Op 4 februari a.s. brengen onze bisschoppen een gespreksnotitie uit met als titel: ‘Kerk in een verander(en)de samenleving’. Met deze gespreksnotitie worden alle – gefuseerde- parochies uitgedaagd zich te bezinnen op de inrichting van de pastorale zorg in de toekomst. Daarbij wordt hen ook gewezen op de consequenties daarvan voor de organisatie, de financiën en het vastgoed. Het Bisdom kiest voor een bottum-up benadering en legt de verantwoordelijkheid in eerste instantie bij de nieuw gevormde parochies zelf. Voor Amstelland zal het, wat mij betreft, vooral gaan over de inrichting van de pastorale zorg. Hoe kunnen we met de aanwezige mensen en de nieuw te benoemen pastoor die naar buiten gerichte kerkgemeenschap worden, waar onze Paus ons toe oproept. Wij zullen daarom in februari of maart deze notitie in eerste instantie bespreken in ons reguliere overleg met de locatieraden.
Diaconie
De diaconie behoort tot de oudste verantwoordelijkheden van de kerk; de zorg voor de armen. De diaconie in de parochie en de mensen die er mee bezig zijn, zijn vaak veel te bescheiden en doen in stilte hun werk. Dat is onterecht.
Weliswaar is de basale vorm van armenzorg overgenomen door de overheid, via bijv. de AOW en de bijstand, maar door de toenemende verharding in de samenleving zien we ook steeds meer mensen die buiten de boot vallen. Kerkelijke Caritas en bijvoorbeeld de Voedselbank kunnen inspringen waar de overheid gaten laat vallen.
Samenwerken, bijvoorbeeld bij de opvang van vluchtelingen loopt vaak via informele kanalen en netwerken. ‘Kerkmensen’ zijn daarin vaak oververtegenwoordigd. Op deze plaats wil ik in dit verband graag Thomas Bauer noemen. Thomas behoorde tot één van de vier genomineerden voor de Vrijwilligersprijs 2016 van de gemeente Amstelveen. Weliswaar, kreeg hij niet de echte prijs zoals vorig jaar onze parochiaan Henk Pappot, maar opnieuw één van onze kerkmensen.
Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan het samenbrengen van de verschillende caritasorganisaties binnen de parochie. Ik wil daarbij met name Harry van der Grint noemen als één van de mensen die zich jarenlang met hart en ziel voor de caritas heeft ingezet. Harry gaat stoppen. Wij zijn nu op zoek naar jongere mensen die de leiding willen overnemen. Harry en Thomas zijn mensen voor wie de menselijke nabijheid centraal staat. Geld geven in geval van nood is makkelijk. Belangrijker is om een tijdje met je medemens samen op te trekken, belangstelling te tonen en meewerken om praktische problemen aan te passen en een persoonlijke relatie aan te gaan. Harry gaat daar mee door. Het bestuurlijke laat hij los. Harry, bedankt voor je inzet.
Tot slot: Dit jaar viert de Urbanusparochie in Ouderkerk haar 150-jarige bestaan. Het programma staat op de website. Elke maand komt er een publieksmanifestatie in en rond de kerk voor de Ouderkerker gemeenschap. Ook daar zal dit ertoe leiden dat, net zoals in Bovenkerk, een katholieke kerk breder ingezet wordt dan alleen voor de liturgie. Dat we ons als kerkgemeenschap gastvrij opstellen, ons naar buiten richten en onze banden met de bredere gemeenschap versterken. Wij hebben immers veel te bieden.
Ik wil het vandaag bij deze vijf punten laten. Samengevat:
- het nieuwe elan rond de heropende Urbanuskerk in Bovenkerk,
- de komst deze zomer van een nieuwe priester die ons pastoraal team komt versterken;
- de te voeren discussie over de toekomst van onze kerk aan de hand van de bisschoppelijke gespreksnotitie;
- het toenemende belang van de caritas als manier om als kerkgemeenschap naar buiten te treden, en
- het 150-jarige jubileum van onze parochie in Ouderkerk.
Tegelijkertijd gaan we door met het versterken van de kerkorganisatie, zoals de administratie, de financiën, de samenwerking tussen koren, etc. Ik verwijs daarvoor naar het Jaarplan dat we deze zomer met de locatieraden hebben besproken. Het zijn de processen op de achtergrond. Als het goed werkt, merkt u er niets van, als het niet goed werkt, ontstaat er gemopper. Ze zijn momenteel kwetsbaar maar tegelijkertijd essentieel voor de continuïteit van onze vrijwilligersorganisatie. Ook over deze onderwerpen zullen we regelmatig overleg zoeken met de locatievertegenwoordigers.
Ik wil afronden met een beeld dat mij bijgebleven is in het afgelopen jaar. Ambro noemde het al. Het lijkt erop dat de houding in Nederland t.o.v. het Christendom aan het veranderen is. De open en uitnodigende manier waarop onze paus de kerk weer midden in de samenleving zet, heeft daar zeker toe bijgedragen. Christelijke begrippen als zorg voor elkaar, zorg voor het milieu, barmhartigheid en liefde kunnen het antwoord bieden op egoïsme, haat en mensen tegen elkaar opzetten. Laten we vanuit dat perspectief en vanuit dat vertrouwen met elkaar als kerkmensen onze verantwoordelijkheid nemen en met elkaar aan een mooie toekomst blijven werken.
Ik wens u dan ook een Zalig Nieuwjaar.
Ad Verkleij
Vicevoorzitter R.K. Parochie Amstelland