zondag 4 mei 2014
Dodenherdenking – concert
Na de uitbundige koningsfeesten van de afgelopen week, herdenken wij vandaag – de dag voor onze Bevrijdingsdag – voor de 69e keer – de doden uit de Tweede Wereldoorlog. Voor jonge mensen is de Tweede Wereldoorlog even lang geleden als de Tachtigjarige oorlog voor ons. En zelfs de Eerste Wereldoorlog, die talloze levens kostte, is vrijwel verdwenen in het keldergat van ons geheugen. Hoewel de media in onze tijd erg veel aandacht geven aan de Eerste Wereldoorlog, die dit jaar honderd jaar geleden de wereld in vuur en vlam zette.
Zelf ben ik aan het begin van de Tweede Wereldoorlog geboren, maar wat weet ik nog van de oorlog af? Ik heb veel verhalen van horen zeggen en mijn vroegste herinnering gaat terug naar de dag waarop boven Alkmaar het wittebrood werd gedropt. En voor de rest moet ik het doen met de indringende verhalen die over de oorlog bij ons thuis werden verteld en verteld. Wij vormen de generatie van ná de oorlog. Hoewel, ook dat moet je niet overtrekken, want de oorlog is nog steeds niet voorbij: nog steeds buigen overal ter wereld moeders zich over de dode lichamen van hun kinderen. Vrijwel dagelijks zien wij op de TV het verdriet en de wanhoop op de gezichten van mensen in vele oorlogsgebieden.
De dag vóór Bevrijdingsdag her-denken en ge-denken wij. Herdenken is meer dan denken aan. Herdenken heeft niet alleen te maken met ons verleden, maar vooral ook met onze toekomst. Als we luisteren naar het verhaal van de kindermoord in Bethlehem en omstreken is dat niet alleen een verhaal van toen, maar vooral ook een verhaal van nu. Want koning Herodes is niet dood en hij haalt elke dag nog zijn kinderbuit binnen.
De Tweede Wereldoorlog is nog lang niet voorbij. Op vele plekken in de wereld zijn brandhaarden. Wij voelen ons onmachtig. Maar dat onvermogen mag ons niet verhinderen te luisteren naar de verhalen, die ons verteld worden en ons aan te sluiten, elk jaar weer, bij het gedenken en herdenken van de slachtoffers van oorlog en geweld. Het spoor van lijden en dood, dat door de geschiedenis is getrokken, willen wij niet vergeten!
Voor de vrijheid is duur betaald. 21 miljoen mensen verloren in de Tweede Wereldoorlog het leven. Verzetsmensen hebben er voor gevochten en zijn voor onze vrijheid gestorven. En daarna nog velen tijdens hun militaire missies in oorlogsgebieden. Door de jaarlijks terugkerende dodenherdenking blijven de namen van de miljoenen slachtoffers onder ons leven. En levend bij God brengen zij onze namen bij Hem in herinnering. En hun namen blijven wij herinneren, hun verhalen blijven we doorvertellen met als voornaamste les… dit nooit meer!!
Vanavond om acht uur houden we ons twee minuten stil. Om daar stil van te worden. Geen betere voorbereiding is denkbaar op de dag van morgen, onze Bevrijdingsdag. Vanmiddag bent u gekomen om te luisteren naar een concert van o.a. Gabriel Fauré. Op deze middag wil ik dit bijzondere gedachtenisconcert openen met een gebed voor de talloze slachtoffers van oorlog en geweld, waar ook ter wereld.
Gebed
God van vrede en van vrijheid,
nu wij in deze dagen
dat gelukkig moment kunnen vieren
waarop de tirannie verdreven werd
en wij weer vrijuit konden ademhalen,
gedenken wij voor uw aangezichtde ontelbare slachtoffers
van de genadeloze oorlogen:
de miljoenen kinderen, joden,
zigeuners, homoseksuelen,
die aan de waanzin geofferd worden,
de tallozen die ook in onze dagen
afgeslacht worden aan beide kanten,Voor allen die voorgoed gewond zijn geraakt
door pijnlijke herinneringen,
door het verlies van wie hen lief waren,
door de gruwelijke beelden
van vernietiging en ondergang…Wij gedenken voor U, God,
alle volken die vandaag leven
op de schroeiplekken van deze aarde
en alle die daar het slachtoffer van zijn,
dodelijk of levenslang,
kinderen, vrouwen, mannen;Zegen al onze inspanningen
om hun ellende te keren
en vrede te stichten,
houd de weerstand levend
tegen de macht van tirannen
en het geweld van wapens…– Amen
Ik wens u een inspirerend concert toe.
© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Amsterdam/Amstelveen