zaterdag 15 februari 2014
jongerenviering rond boete en vergeving
Allemaal maken we op de computer wel eens gebruik van de combinatie ‘ctrl+alt+delete’. Dan is onze computer weer eens vastgelopen! Dan moeten we resetten. Soms kunnen we in ons leven ook vastlopen. En dan moeten we ons leven gaan resetten. Maar er is wél een verschil. Bij resetten ga je terug naar het verleden en begin je opnieuw op de plek waar er nog geen problemen waren. Maar als wij ons leven willen resetten, kunnen we het verleden niet uitwissen. Je kunt wel je fouten proberen te herstellen en goed te maken, en verder gaan op de ‘veilige modus’ die God ons heeft gegeven.
Om je leven te resetten is het belangrijk dat je, waar het fout geweest is, waar je leven is vastgelopen, dat je dat onder woorden brengt, je fouten toegeeft aan God, maar ook aan elkaar. En dat je dan probeert, als dat mogelijk is, je fouten zoveel mogelijk te repareren en te herstellen. En God zegt: ‘je leven is gereset. Je mag weer verder op je levenscomputer.
In het evangelie van vanavond gaat het over ‘boete en vergeving’. Petrus moet gedacht hebben: ‘Ik ga er eens flink tegen aan!’ Zeven keer vergeven is al heel wat, want per slot van rekening zijn er grenzen, niet waar? Zeven keer is nog te overzien. Dat kun je nog op de vingers van je twee handen natellen. Jezus zegt: ‘Petrus, hou op met dat berekenende gedrag van je! Niet zevenmaal, maar 70 maal zevenmaal moet je vergeven’ En als je dat doet, raak je gegarandeerd je tel kwijt! Dan kent vergeven en vergiffenis geen grenzen meer.’ Je mag je levenscomputer opnieuw opstarten en opnieuw beginnen. En natuurlijk dat je die fouten vermijdt die jouw en de levenscomputer van de ander bedreigt.
Jezus vertelt ons vanavond een parabel. Zulke gelijkenissen in het evangelie noemen we ‘contrastgelijkenissen’. Het is een tweeluik: één gedeelte is onmogelijk en het andere gedeelte is werkelijkheid. Waar gaat het om? Een koning schenkt een van zijn knechten maar liefst 10.000 talenten kwijt. Weet u hoeveel dat is: 10.000 talenten? Met één talent kun je 6000 man betalen, als ze één dag voor je gewerkt hebben. Voor 10.000 talenten kun je voor één dag maar liefst 60 miljoen mensen inhuren. Bij elkaar is het een bedrag van bijna 15 miljoen euro!
Uit het overdreven verhaal blijkt duidelijk wat Jezus bedoelt. Vergeving van Godswege is eigenlijk grenzeloos, grenzeloos veel. Dat is toch heel wat anders dan die paar knullige centen die wij elkaar soms schuldig zijn. Voor een paar centen knijpen wij elkaar de keel dicht. We gijzelen elkaar om het minste en geringste. Vanwege een kleine misstap veroordelen we elkaar tot levenslang, schoppen we elkaar een levenlang in de hoek. Hoe vaak maken we ruzie om niets?
Dit evangelie behoeft nauwelijks uitleg. God vergeeft ons alles en vraagt van ons dat wij elkaar eindeloos vergeven. Natuurlijk mensen kunnen elkaar soms verschrikkelijk pijn doen, ook in kleine dingen. Altijd vergeven, zo gemakkelijk is dat niet. God laat steeds het eerste en het laatste woord aan de liefde. Waar mensen zeggen: ‘Nu is het genoeg, de maat is vol’, begint bij God een grenzeloze vergeving. Voor Hem worden er geen mens afgeschreven.
Door elke verzoening, hoe klein ook, wordt de hoop op een betere wereld groter. Van vergeving leeft onze wereld, veert er van op. Er is ruzie in de familie, je hebt ruzie met je buurman, je hebt ruzie met je vrouw of je kinderen. Het gaat misschien maar om ‘n kleinigheid. Probeer het maar om de eerste stap te zetten. Jezus vraagt niet veel, eigenlijk alleen maar om te doen wat Hij heeft gedaan: eindeloos vergeven en vergeten. Elkaar niet langer de schuld in de schoenen schuiven, zoals God onze schuld vergeeft. Elkaar weer in de ogen durven kijken.
Ogen die gericht zijn op vergeving. Ogen kunnen vol macht zijn, dwingend ogen, soms zelfs vernietigend. Als een stervende geen woord meer kan spreken: z’n laatste blik vergeet je nooit meer! Soms willen mensen elkaar niet meer zien. Er is teveel gebeurd. Als we elkaar dan toch onverhoeds op straat tegen komen, dan kijken we de andere kant uit. Als blikken konden doden, dan zou de wereld maar dun bevolkt zijn! Ook wijzelf, als we ons schuldig voelen: je kijkt naar de grond, je kunt wel van schaamte door de grond zakken. Je ogen kunnen het licht niet meer verdragen. Je schaamt je ogen uit je kop.
Maar ogen kunnen ook een nieuw begin betekenen, want ogen kunnen vergeven. Mensen die wrokkend tegenover elkaar staan, kunnen elkaar weer met hun ogen vinden. Het zijn ogen die je weer opbeuren, je weer oprichten, je weer omhoog halen, zodat je weer elkaars gelijken kunt zijn. Ogen die naar je omzien, ogen die je zien staan. Wat een ervaring, als iemand die jij bewondert en tegen wie je opziet, zich omdraait en jóu ziet staan, belangstelling voor je heeft, vraagt hoe het met je gaat, zich niet hoger dan jou voelt, maar als gelijke naast je staat.
Hoewel de meesten van ons kunnen zien, tasten we in het duister. Wij zijn ziende blind. God durven we niet recht in de ogen te zien. We kruipen als de eerste mensen weg in het struikgewas van het leven. Wij verbergen ons tussen de distels en doornen van ons bestaan. Terwijl we horen dat God ons mateloos vergeeft, zetten wij die vergeving maar matig door. Als we elkaar niet vergeven, dan groeit onze wereld verder dicht met distels en doornen. Als wij elkaar niet blijven vergeven, dan komen we terecht in een spiraal van onrecht en geweld. Dan sluiten wij ons op in een eindeloze cirkel, waar je als mensen nauwelijks nog uitkomt.
En weet u wat het verschil is tussen ‘vergeven’ en ‘niet vergeven’? Het is hetzelfde onderscheid als tussen schelden en kwijtschelden. Niet zoals bij Petrus, met de telraam in de hand, want er zijn tenslotte grenzen. ‘Nee, bij vergeving mag je grenzeloos overdrijven’ zegt Jezus ons. Dan pas vullen onze ogen zich weer met licht en kunnen we elkaar en God weer recht in de ogen zien’. Je leven kunnen resetten, opnieuw beginnen, het is een gave van God, die weet dat wij ook vergeving nodig hebben als dagelijks brood. Dan kan ieder van ons weer verder op de computer van ons leven!
Pastoor-deken